Załamanie giełdy w 1929 roku było punktem wyjścia dla Wielkiego Kryzysu. Spowodowało ono lawinowy efekt, który rozprzestrzenił się na całą gospodarkę amerykańską i następnie na inne kraje. Banki zaczęły Wstęga Bollingera (BB) Strategia Gun zawierać swoją działalność, przedsiębiorstwa zbankrutowały, a bezrobocie gwałtownie wzrosło, co doprowadziło do długotrwałej recesji gospodarczej na skalę światową.

Keynesizm a szkoły neoliberalna i monetarna

Nie będę tu wchodzić w szczegóły, naczym polegał ten manewr. W każdym razie skończył sięporażką, co doprowadziło najpierw do skokowego Konferencja marketingowa Smart Hustle 2021 wzrostu cen akcji firmy, anastępnie szybkiego spadku. Wszyscy trzej autorzy manewru byli powiązani zkilkoma ważnymi bankami. Ich bankructwo sprawiło, że klienci zaczęli wycofywaćpieniądze z tych banków. Panika bankowa przeniosła się na jeden z największychnowojorskich trustów Knickerbocker Trust Company.

Panika z Nowego Jorku przeniosła się na inne światowe rynki, pogłębiając kryzysy gospodarcze na Starym Kontynencie. Ta sytuacja z kolei przyczyniła się do wzrostu popularności idei interwencjonizmu państwowego i rządów silnej ręki, których konsekwencje poznaliśmy Znaczenie Indii wiadomości dzisiaj na koniec kolejnej dekady. Na wzrost PKB pozytywny wpływ miały zwiększony eksport netto oraz spożycie ogółem, natomiast negatywny wpływ miał spadek akumulacji.

Państwa europejskie z trudem odbudowywały swoje gospodarki po katastrofalnym dla nich konflikcie, który kontynuowany był na polu ekonomii drogą niszczących wojen cenowych destabilizujących światowy handel. Wystarczy powiedzieć, że kapitalizm pozwolił na rozwójgiełdy. Największe krachy giełdowe nie byłyby możliwe w innym systemie. Systemgospodarczy i jego wady jest niezależny od systemu rządzenia. Krachy giełdowezdarzały się w krajach rządzonych przez królów i przez demokracjęparlamentarną. Jedynym warunkiem było dopuszczenie do spekulacji pieniądzem.

Zwiększenie dostępności kredytów

Kredytów NINJA (z ang. No Income, No Job, No Assets – bez dochodów, bez pracy, bez majątku), co w konsekwencji spowodowało, że znaczna liczba Amerykanów nie spłacała rat, a ich domy zostały zlicytowane7. Pierwszą decyzją, jaką podjął nowy prezydent Roosevelt – i to w 48 godzin po inwestyturze – było zamknięcie wszystkich banków na 8 dni. Przez ten czas opracowano i ogłoszono nowe, doraźne prawo bankowe, podstawę niewiele późniejszej Ustawy o Bankach. Do dziś zdumiewa fakt, że Roosevelt na ten fundamentalny plan potrzebował tylko 48 godzin! Może dlatego był jedynym w historii prezydentem, którego wybrano cztery razy. Ludzie, którzy wierzyli, iż za 50 dolarów wkładu zostaną milionerami, zawahali się.

1. Inwestorzy zaczęli wycofywać środki z funduszy hedgingowych, co wywołało gwałtowny wzrost podaży instrumentów CDS, CDO i innych złożonych instrumentów finansowych.
2. Od kilku lat największe potęgi kolonialne prowadziły między sobą wojny celne, destabilizując handel światowy.
3. Ważną rolę w krytyce tego podejścia odgrywa prawo Saya, które mówi, że podaż w wolnej gospodarce zawsze równa się popytowi, a więc niemożliwe jest wytworzenie się ujemnego sprzężenia zwrotnego.
4. Problemem był również fakt, iż w ciągu jednej tylko dekady zadłużenie amerykańskich gospodarstw domowych wzrosło z poziomu 40% PKB do ponad 100% PKB.
5. Jednakże w Polsce skutki kryzysu gospodarczego były odczuwalne w zdecydowanie mniejszym stopniu niż w innych krajach regionu.

Często jednak zmuszały społeczeństwo lub władzę dozmiany organizacji życia. W XIX wieku „paniki” podobne doopisanej powyżej były regularnym zjawiskiem. Największe kryzysy prowadziłyjednak nieraz do korzystnych zmian. Ta z 1907 roku doprowadziła do zmianypodejścia do finansów. Szczególnie dotkliwy dla większości ludzi był drastyczny wzrost bezrobocia (z poniżej 5% w 1929 roku do 30% w 1932 roku)8. Rozdział bankowości inwestycyjnej od bankowości komercyjnej – Glass-Steagall Act.

Tego samego dnia wypowiedział się sekretarz skarbu USA Andrew Mellon, który również skrytykował inwestorów giełdowych twierdząc, że są zbyt optymistyczni i naiwnie zakładają, że ceny akcji będą rosły w nieskończoność5. Następnego dnia po tych wzmiankach indeksy giełdowe w USA znacząco spadły. Przez pierwszą połowę października kursy wielu znanych spółek nieznacznie spadały. 23 października całkowita kapitalizacja rynku akcji w USA spadła aż o 4,6%, dzień później miał miejsce tzw.

Deregulacja rynku finansowego

W związku z kryzysem w Grecji i Irlandii oraz obawami co do sytuacji w Hiszpanii i Portugalii pojawił się termin PIIGS określający grupę państw mających kłopoty finansowe41. 15 września 2008 czwarty co do wielkości bank inwestycyjny Lehman Brothers, po bezowocnej próbie uzyskania pomocy od banku centralnego USA (Fed), zmuszony został ogłosić upadłość. Tydzień wcześniej Fed zgodził się przejąć dwa przedsiębiorstwa ubezpieczeniowo-pożyczkowe z ogromnymi długami sięgającymi kilku miliardów USD, tj. Upadek tych dwóch przedsiębiorstw skutkowałby ogromnym kryzysem finansowym na całym świecie. Z tego samego powodu Fed, w porozumieniu z Ministerstwem Skarbu, zdecydował dzień później o dokapitalizowaniu największego przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego na świecie – AIG, które również chyliło się ku bankructwu. Duże zyski w tym segmencie zwiększały presję na instytucje finansowe by udzielać jeszcze większych kredytów, za tym szły kampanie marketingowe i sprzedażowe, w których poszczególne banki prześcigały się w obniżaniu kryteriów udzielenia kredytu.

Rolę gwaranta takich kredytów zapewniały dwa siostrzane przedsiębiorstwa na poły państwowe – Fannie Mae i Freddie Mac(inne języki) oraz rządowa agencja Federal Housing Administration(inne języki)56. Pozwoliło to bankom udzielać kredytów znacznie większej liczbie osób o niższych dochodach. Ponadto w celu ożywienia koniunktury gospodarczej prezydent George W. Bush obniżył stawki podatku dochodowego. Efektem tego wszystkiego było pęknięcie bańki dot com w 2000 r., kiedy to rozpoczęła się kompulsywna sprzedaż akcji przez przedsiębiorców w celu zgarnięcia tego, co zarobili lub odzyskania pieniędzy przed krachem. Dokładnie tak się stało, a wartość akcji gwałtownie spadła, co z kolei doprowadziło do bankructwa wielu firm.

Kryzys finansowy 2008 roku

Wzrost akcji spowodował podniesienie wartości aktywów należących do inwestorów giełdowych. Banki udzieliły kredytów pod zastaw przewartościowanych akcji. Za pożyczki inwestorzy kupowali kolejne akcje i w ten sposób bańka coraz bardziej się nadymała. Wiele spółek, których walory notowały ogromny wzrost, było w rzeczywistości nic nie wartych i prowadziło niepewne interesy. Innego zdania co do cykli koniunkturalnych jest keynesizm, którego zwolennicy uważają, że jeśli gospodarka znajduje się w stanie recesji (kryzysu), to operuje na poziomie niepełnego zatrudnienia. W strefie euro odnotowano spadek PKB, w trzecim kwartale 2008 o 0,2%, a w czwartym kwartale o 1,3% (rok do roku).

Kryzys zadłużenia w strefie euro

DJIA spadł tego dnia o 7%, a S&P 500 i NASDAQ spadły o około 9%. Natychmiast podjęto działania zmierzające w kierunku ponownego rozpatrzenia planu ratunkowego Paulsona po kolejnych negocjacjach i drobnych zmianach (np. zarządy instytucji, które uzyskają pomoc od państwa, nie mogą wypłacać sobie astronomicznych nagród). Tego dnia rządy państw Beneluksu przejęły kontrolę nad największym bankiem Belgii – Fortis(inne języki). Zagrożona upadłością została także instytucja bankowo-ubezpieczeniowa Dexia. Ich zdaniem był on „dotacją” dla branży finansowej i mógł mieć negatywne konsekwencje dla rynku w długiej perspektywie. Plan wykupienia złych długów zakładał wykupywanie obligacji hipotecznych subprime ze środków państwa.

W ciągu ostatnich 100 lat miały miejsce 3 wydarzenia, które drastycznie zmieniły gospodarkę całej planety. Kryzys finansowy z 1929 roku spowodował bezrobocie, biedę i bankructwo wielu firm. Bańka dotcom z 2000 roku doprowadziła do upadku wielu firm technologicznych. Kryzys finansowy z 2008 roku wymusił współpracę państw w celu ochrony światowej gospodarki przed upadkiem.

Samonapędzający mechanizm „pompowania bańki” polegał na udzielaniu kredytów przez amerykańskie banki dla rodzin biednych (bez zdolności do spłaty kredytów), co wiązało się z obniżeniem kryteriów i wzrostem ilości kredytów o podwyższonym ryzyku. W sytuacji inflacji wyższej od oficjalnych stóp procentowych, tani pieniądz znalazł lepszą lokatę w postaci nieruchomości. Jednocześnie niskie stopy procentowe pozytywnie motywowały do zaciągania kredytów hipotecznych. Popularne stało się zarabianie na nieruchomościach za pomocą kredytu, zwrot z nieruchomości wynosił od kilkunastu do kilkudziesięciu procent. Za dalszy rozwój wypadków odpowiada Fed kierowany przez Alana Greenspana. W 2001 roku, po pęknięciu internetowej bańki giełdowej ceny akcji zaczęły mocno spadać, co rodziło obawy o wzrost gospodarczy.